عاشقانه سرایی به هنگامه ی حج (با نگاهی به حجازیات عمربن ابی ربیعه و شریف رضی)

نویسندگان

حسین ایمانیان

چکیده

چکیده: حج ازجمله­ی مراسم و آیین­هایی است که هرساله در مکه، با شکوه و توجه خاصی انجام می­شود. بررسی این آیین زیبا و البته مقدس، ما را با گستره­ای از فرهنگ­ها و اسطوره­های نهفته در پس آن آشنا می­کند. اگرچه هنگامه­ی حج از آغاز، زمانی برای انجام مناسک و کارهای دینی بوده است، گاه، کام جویان مکه و دیگر سرزمین­های اسلامی در دوران جاهلیت و حتی پس از ظهور اسلام، فرصت حج را غنیمت شمرده و آن را زمانی مناسب برای خوش­گذرانی یافته­اند. برخی شاعران نیز، چه در آغاز اسلام و چه پس از آن همواره این روزها را زمانی برای عشق­بازی و عاشقانه­سرایی درباره­ی زنان حج گزار می­دیده­اند. در جستار پیش­رو ضمن نگاهی به انگیزه­های عمربن ابی­ربیعه و شریف رضی و دیگر شاعران از غزل­سرایی به هنگامه­ی حج،تلاش می­شود چرایی عاشقانه­سرایی آن­ها در این مراسم، از دید جامعه­شناسی بررسی شود. بیشتر دلایل این امر به پیش از اسلام و عادت­های دوران جاهلیت برمی گردد که گاه به دوران اسلامی هم رسیده است و برخی، با شرایط اجتماعی و فرهنگی و دینی پس از اسلام پیوند دارد. به­نظر می­رسد حج، تنها مخصوص انجام مناسک دینی نبوده است، بلکه به مانند فستیوال­­ها وجشنواره های چندگانه­ای بوده است که هر هنرمندی به­گونه­ای به نمایش مهارت خود می­پرداخته است؛ ازجمله­ی این هنرمندان، گروه شاعران غزل­سرا بوده­اند. وصف ماجراهای عاشقانه­ی پیرامون کعبه و نحوه­ی آشنایی با معشوقه­ها و گفتگوهایی که میان شاعر و ایشان روی داده است و نیز راز و نیازهای طواف­کنندگان با ذات یکتا، از رایج­ترین درون­مایه­های حج­سروده­ها در شعر عربی دوران یادشده هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عاشقانه‌سرایی به هنگامه‌ی حج (با نگاهی به حجازیات عمربن ابی‌ربیعه و شریف رضی)

چکیده: حج ازجمله­ی مراسم و آیین­هایی است که هرساله در مکه، با شکوه و توجه خاصی انجام می­شود. بررسی این آیین زیبا و البته مقدس، ما را با گستره­ای از فرهنگ­ها و اسطوره­های نهفته در پس آن آشنا می­کند. اگرچه هنگامه­ی حج از آغاز، زمانی برای انجام مناسک و کارهای دینی بوده است، گاه، کام‌جویان مکه و دیگر سرزمین­های اسلامی در دوران جاهلیت و حتی پس از ظهور اسلام، فرصت حج را غنیمت شمرده و آن را زمانی منا...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

نگاهی به «حقائق التأویل» سید رضی

بررسى روش تفسیرى سیّد رضى در حقائق التأویل فى متشابه التنزیل است. سید رضى (359-406 ه . ق.( از ادبا و مفسّران قرن چهارم است. نویسنده، تصویرى از چشم‌انداز سیاسى، مذهبى و علمى قرن چهارم ارائه داده و به بررسى ساختارى حقائق التأویل پرداخته و یادآور گردیده که از تفسیر وى، فقط جزء پنجم آنکه به تفسیر آیات سوره آل عمران و برخى از آیات سوره نساء اختصاص دارد، موجود است. سپس به دیدگاه سیّد رضى درباره محکم و م...

متن کامل

بررسی تطبیقی حج سوروده های خاقانی و شریف رضی

حج، یکی از فروع دین اسلام است و فرموده ی خدا چنین است که چون مسلمانی به توانایی لازم رسید، به زیارت خانه ی خدا برود. این فریضه ی الهی و سفر معنوی چنان ارجمند و عظیم است که بابی گسترده در ادبیات کشورهای اسلامی گشوده و آثاری زیبا و ارجمند در این زمینه پدید آورده است. این موضوع به دلیل فرهنگ دینی یکسان میان ایرانیان و عرب ها، منجر به مضامین مشترکی میان آثار ادیبان و شاعران دو عرصه ی فرهنگ اسلامی ش...

15 صفحه اول

وجدانیّات در اشعار شریف رضی

بی­گمان عاطفه از بارزترین عناصر شعر است تا بر مخاطب اثر بگذارد و از محیط پیرامون خود، اثر پذیرد . به شعری که این عاطفه، به شکل چشمگیری در آن نمایان باشد، شعر وجدانی گفته می‌شود.  واژه­ی وجدان، بر معانیی مانند: خشم، عشق، درد و شادی دلالت دارد. ومصطلح وجدان شامل احساساتی چون لذت، درد و حالت­هایی است که یک فرد در درون خویشتن می‌یابد. شعر وجدانی شعری است مالامال از عواطف سرکش و طغیان­گر که اندرون ف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

دوره 9

شماره 27 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023